Rektosel
Rektosel nedir?
Vajen ve rektum kastan oluşmuş, birbirlerine paralel iki tüp olarak düşünülebilir ve aralarında çok yakın bir komşuluk vardır. Aslında vajenin arka duvarı ile rektumun ön duvarı rektovajinal septum adı verilen yapıyı oluştururlar. Rektosel, bu rektovajinal septumun zayıflamasıyla rektumun öne doğru bombeleşmesine denilir.
Muayenede küçük bir rektoselle karşılaşılması oldukça sık rastlanılan bir durumdur ve hastada bir bulguya sebep olmuyorsa önemsenmez. Ancak rektosel büyükse, dışkı içinde hapsolabilir ve bağırsak hareketlerini güçleştirir ve dışkıyı tam boşaltamama hissi yaratır. Çok büyük ve semptomatik rektoseli olan hastalar, dışkılama sırasında parmakları vajen içinden rektuma doğru rektosele bası yapma ihtiyacı duyabilirler. Rektoseller özellikle vajinal yoldan doğum yapmış kadınlarda daha sık görülür.
Rektosel tanısı nasıl konulur?
Rektosel tanısı sıklıkla fizik muayene ile konulur. Çok büyük rektoseller vajen çıkışından dışarıya kadar uzanabilir. Daha küçük rektoseller ise ıkınmayla daha belirgin olabilir. Videodefakografi rektosel tanısında yardımcı olabilir.
Rektosel nasıl tedavi edilir?
Şiddetli semptomlar yoksa daha çok dışkının kıvamını düzenleyeci, yani lifli gıdalardan zengin besinler ile beslenilmesi ve ek lif takviyesi ve sıvı alımının artırılması gibi önerilerde bulunulur. Biyofeedback denilen hastanın pelvik hissiyatının ve pelvek taban kaslarının kontraksiyonlarının artırılmasını hedefleyen özel bir tedavi yöntemi yardımcı olabilir. Yukarıda tarif edildiği gibi hasta vajen içinden kendisi manupile ederek rahatlayabilir. Semptomların devam etmesi durumunda ise cerrahi tedavi yöntemleri düşünülmelidir. Cerrahi yöntemlerle de genellikle rektovajinal septum güçlendilir. Bu işlem rektumdan ya da vajenden yapılabilir. Bazı cerrahlar STARR (stapled transanal rectal resection – stapler ile transanal rektal rezeksiyon) yöntemini tercih edebilir. Bu yöntemde STARR adı verilen cerrahi bir alet ile rektosel çıkarılır. Bu yöntemin başarı ve komplikasyon oranları halen araştırılmaktadır.
Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?
Paradoksik (Gevşemeyen) Puborektalis Sendromu
Paradoksik (gevşemeyen) puborektalis sendromu nedir?
Puborektalis kası rektumun pelvik tabandan geçerken çevresini saran kastır. Dışkıyı tutmada ve dışkılamada çok önemli bir görevi vardır. Normalde puborektalis kası kasılı şeklilde durur ve rektumu öne doğru çeker. Böylece rektumda bir açılanma oluşturur ve dışkının ilerlemesine engel olur. Normal bir defekasyonda puborektali kası refleks olarak gevşer ve rektum düzleşir. Böylece dışkı anüse doğru ilerleyebilir. Paradoksik puborektalis sendromunda ise dışkılama sırasında bu kas gevşeyemez hatta bazı hallerde ise daha da kasılır. Bu durumda dışkılama güçleşir. Bazı hastalar sanki “kapalı bir kapıyı zorluyormuş” gibi bir tarifte bulunur. Genellikle hastalarda dışkılama yapmak için daha önceden enema kullanma öyküleri bulunur. Diğer pelvik taban hastalıklarından ayıran rektal ağrı veya rahatsızlık hissi bulunmaz. Tam sebebi bilinmemektedir ancak doğru çalışmayan sinir ve/veya kaslardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Psikolojik mekanizmalar da bu durumda rol oynayabilir.
Paradoksik puborektalis sendromu tanısı nasıl konulur?
Hastanın öyküsü ile beraber manometri, EMG ve defakografi tetkikleriyle tanı konulur. Bu tetkiklerde puborektal kasının dışkılama sırasında gevşeyemediği gösterilir. Hastalar sıklıkla balon ekspulsiyon testinde de anormallikler gösterir.
Paradoksik puborektalis sendromu nasıl tedavi edilir?
Paradoksik puborektalis sendromunun tedavisi genel olarak cerrahi gerektirmez. Tedavinin temelini biyofeedback oluşturur. Bu pelvik taban fizik tedavisi sırasında hastalar rektumlarındaki sensörler ile EMG ve manotmetri sonuçlarını pelvik tabanlarını gevşetmeye çalışırlarken görebilirler. Hatta bu yöntemin evde de kullanılması için daha küçük taşınabilir şekilleri de geliştirilmiştir. Biyofeedbak yönteminin başarı oranları %40 ile %90 arasında değişmektedir ve başarısızlıklar genellikle hastaların egzersizlerini aksatmalarına ya da doğru yapamamalarına bağlıdır. Pelvik taban kaslarına giden sinirleri uyaran sakral sinir stimülatörlerinin de etkili olabileceği gösterilmiştir. Çok şiddetli olgularda cerrahi olarak kolostomi açılır (kalın bağırsak karın duvarına ağızlaştırılır). Bir torbaya dışkılamanın yapılması sağlanabilir ancak buna çok nadiren ihtiyaç duyulmaktadır.
Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?
Pelvik Ağrı Sendromları
Kronik pelvik ağrı erkeklerde %11 ve kadınlarda %12 oranında görülebilir. Bu pelvik ağrı sendromları:
- Levator sendrom
- Koksidogonia (Coccydogonia)
- Proktaljia fugaks
- Pudendal nevralji
Levator Sendrom
Levator sendrom nedir?
Levator sendromu olan hastalarda rektumda, sakrumda (omurların son kısmı) ve koksikste (kuyruk sokumu) ağrı, baskı veya rahatsızlık hissi ile kalçalarda ve uylukta ağrı hissedebilirler. Ağrı genellikle, hasta oturduğunda ya da uzandığında daha da kötüleşen, rektumda belirsiz, künt veya ağrılı baskı gibi tarif edilebilir. Ağrı birkaç saat veya gün sürebilir. Tam nedeni bilinmemektedir ancak anksiyete ve depresyon ile yakın ilişkilidir.
Levator sendrom tanısı nasıl konulur?
Levator sendromu tansını doğrulayacak kesin bir tanı metodu yoktur. Genellikle diğer tanılar dışlanarak konulur.
Levator sendrom nasıl tedavi edilir?
Puborektalis kasının dijital (parmakla) masajı ile fizik tedavisi ve beraberinde kas gevşeticilerin kullanılmasının semptomları hastaların %90’ında azalttığı gösterilmiştir. Lokal anestezik enjeksiyonu ve antiinflamatuar ajanların puborektal kasa enjeksiyonu rahatlama sağlayabilir ancak bunların etkileri kısa sürelidir. Daha önceden de bahsi geçen biyofeedbak tedavisinin sonuçları genellikle çok iyidir.
Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?
Koksidogonia
Koksidogonia Nedir?
Koksidogonia koksikse (kuyruk sokumu) yapılan bir bası nedeniyle oluşacak ağrı ile ayırt edilir. Genellikle öyküde kuyruk sokumunda geçirilmiş bir travma vardır.
Koksidogonia tanısı nasıl konulur?
Tanısı öykü ve fizik muayene ile konulur. Ancak bu bölgede bir kırık olup olmadığının görülmesi için röntgen çekilir.
Koksidogonia nasıl tedavi edilir?
Lokal anestezikler ve anti-inflamatuar ilaçlar başlangıçta kullanılır. Bu tedavi yöntemleri işe yaramazsa, koksiks kemiğinin çıkarılması düşünülebilir.
Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?
Proktaljia Fugaks
Proktaljia Fugaks Nedir?
Proktaljia fugaks rektumda sadece bir iki dakika süren bir ağrı ile karakterizedir. Ağrı öngörülemez şekilde gelip gider ve bundan dolayı da değerlendirilmesi güçtür. Muhtemelen rektum ve/veya pelvik taban kaslarının spazmlarından kaynaklandığı düşünülmektedir ve sıklıkla hastaları uykularından uyandırır.
Proktaljia fugaks tanısı nasıl konulur?
Proktaljia fugaks tanısı öykü ve diğer rektal ağrı sebeplerinin de göz önüne alınıp değerlendirildiği dikkatli bir fizik muayene ile konulur.
Proktaljia fugaks nasıl tedavi edilir?
Kas gevşeticiler bir miktar rahatlama sağlayabilir. Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?
Pudendal Nevralji
Pudendal nevralji nedir?
Pudendal nevralji perineumda pudendal sinirler boyunca görülen kronik ağrı ile karakterizedir. Cinsel organlar, rektum ve prostatta ağrı oluşabilir. Ayrıca dışkılama ile de sorunlar oluşturabilir. Genellikle pelvik kaslara giden sinirlerin sıkışmasıyla meydana gelir ve hareketlerle daha da artabilir veya azalabilir. Pelvik travma sonrası veya bisikletçiler ya da kürekçilerde olduğu gibi devamlı o bölgenin zorlanması sonucu meydana gelebilir.
Pudendal nevralji tanısı nasıl konulur?
Ağrı parmakla rektum muayenesi sırasında, rektum duvarı üzerinden pudendal sinir üzerine basıldığında artar. Sinir testleri uygulandığında da sinirler boyunca iletimin azaldığı görülür. Diğer pelvik ağrı sendromlarında olduğu gibi ağrı oluşturabilecek başka patolojilerin dışlanması gerekir.
Pudendal nevralji nasıl tedavi edilir?
Başlangıç olarak hastaya anti-inflamatuar ajanlar, kas gevşeticiler verilir ve fizik tedavi uygulanır. Bu tedavilere yanıt vermeyen hastalara sinir blokajı fayda sağlayabilir. Çok şiddetli olgularda bu tedavi yöntemlerine yanıt alınamıyorsa cerrahi olarak sıkışan sinirin rahatlatılması gerekir.
Doktorunuza sorabileceğiniz sorular:
- Pelvik taban disfonksiyonunda cerrahi dışında medikal tedavi seçenekleri nelerdir?
- Kolonoskopi yapılması gerekiyor mu?
- Cerrahi yapılmasına ihtiyaç var mı?
- Cerrahi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahi tedavi sırasında uygulanabilecek anestezi seçeneklerim nelerdir?
- Cerrahiden sonuç olarak nasıl bir beklentim olmalı?
- Her hangi bir tedavi almazsam ne olur?